Je hoort het regelmatig voorbijkomen. Lijnzaad zou wonderen doen voor je darmen, je hart én je huid. Sommige mensen zweren erbij en strooien het bijna overal doorheen. Maar net zoals bij andere ‘superfoods’ zijn er ook mensen die er hun bedenkingen bij hebben. Niet iedereen is even enthousiast, en dat is ook niet gek. Want hoewel lijnzaad zeker voordelen heeft, kleven er ook wat risico’s aan, zeker als je het in grote hoeveelheden gebruikt. Tijd om daar eens wat beter in te duiken.
Wat is lijnzaad eigenlijk?
Lijnzaad komt van de vlasplant, een gewas dat al eeuwenlang bekendstaat om zijn vezels en zaden. Die kleine, bruine of goudkleurige zaadjes zijn rijk aan vezels, plantaardige omega 3-vetten en zogenaamde lignanen. Je vindt ze terug in allerlei producten, van muesli tot crackers, en ze worden zowel heel als gemalen gegeten. Er bestaat zelfs olie die eruit geperst wordt. Mensen gebruiken lijnzaad vooral vanwege de gunstige werking op de spijsvertering, het cholesterol en het algemeen darmcomfort. Klinkt bijna te mooi om waar te zijn.
Wat maakt lijnzaad ook een beetje tricky?
Toch zitten er ook wat haken en ogen aan, zeker als je kijkt naar gebroken lijnzaad. Daarin zit een stof die cyanogene glycosiden heet. Klinkt ingewikkeld, maar je lichaam kan dat stofje omzetten in cyanide. En ja, dat is dezelfde giftige stof die in films regelmatig opduikt. Denk aan oude spionagefilms waarin iemand op een pil bijt en meteen neervalt. Gelukkig zit je met lijnzaad niet meteen in zo’n scenario, maar het laat wel zien waarom je er voorzichtig mee moet zijn. Te veel lijnzaad kan in theorie leiden tot hoofdpijn, duizeligheid of misselijkheid. Vandaar dat er in Europa duidelijke richtlijnen zijn opgesteld.
Hoeveel lijnzaad is dan wél oké?
Voor volwassenen geldt een veilige grens van maximaal 28 gram per dag. Dat is ongeveer twee eetlepels. Voor jonge kinderen geldt een lager maximum, rond de 8 gram per dag. En als je lijnzaad gebruikt, moet je altijd zorgen dat je er genoeg bij drinkt. Het zwelt namelijk op in je maag en darmen. Drink je er te weinig bij, dan blijft het zitten en doe je je spijsvertering eigenlijk meer kwaad dan goed.
Hoe verwerk je lijnzaad in je voeding?
De smaak is vrij neutraal, wat het juist zo handig maakt. Je kunt het eigenlijk overal in verwerken zonder dat je er veel van proeft. Gooi wat door je smoothie of kwark, roer het door je havermout of bak het mee in brood of koekjes. Je kunt het zelfs gebruiken als bindmiddel in plantaardige recepten, of er een pudding van maken met amandelmelk en fruit. Voor mensen die vaak haast hebben is een lepel lijnzaad door een overnight oats-recept een makkelijke toevoeging. Je hebt nauwelijks door dat het erin zit, maar je lichaam profiteert er wel van.
Wat als je er toch last van krijgt?
Sommige mensen reageren niet goed op lijnzaad, zelfs niet bij kleine hoeveelheden. Dat kan variëren van buikpijn tot een opgeblazen gevoel of allergische reacties. Als je merkt dat je lichaam protesteert, stop dan meteen. Het is niet de bedoeling dat iets wat gezond zou moeten zijn, je juist klachten bezorgt. Twijfel je of je klachten door lijnzaad komen? Overleg dan met een arts of voedingsdeskundige. Die kan je beter vertellen wat wel en niet bij jouw lichaam past.